Iran and Middle East Studies / İran ve Ortadoğu Çalışmaları

Trump'ın tehlikeli hamlesi ABD Başkanı Donald Tump 8 Mayıs’ta yaptığı açıklamada ülkesinin, P5+1 (BM Güvenlik Konseyi’nin beş daimi üyesi ve Almanya) grubu ülkeleri ile İran arasında Temmuz 2015’te yapılan nükleer anlaşmadan (Kapsamlı Ortak Eylem Planı, KOEP) çekileceğini ilan etti. Seçim kampanyasına başladığından beri bu anlaşmaya karşı olduğunu ifade eden Trump, KOEP’i bu zamana kadar gördüğü en kötü anlaşma şeklinde niteliyordu. Trump anlaşmanın neden kötü olduğunu ifade etmemişse de anlaşmaya karşı çıkanların üzerinde durduğu iki husus vardı. Bir kere büyük ölçüde kısıtlanmış olsa bile İran’ın nükleer faaliyetleri devam ediyordu. Üstelik anlaşma için on yıllık bir süre öngörülmüştü ve bu süre bittiğinde İran’ın nükleer programının tamamen serbest kalacağı ileri sürülüyordu. Oysa on yılın bitiminde nükleer program üzerindeki kısıtlamalar kalkacak olsa da NPT çerçevesinde Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (UAEA) etkin denetimi devam edecekti. Anlaşmaya karşı çıkanları

Bağımsızlık Referandumu Sonrasında IKBY-İran İlişkileri 20. yüzyılın ortalarında şekillenen bölge- sel jeopolitik koşullar ve tarihsel bağlar Irak Kürtlerini İran’a yakınlaştırdı. Bu süreçte ‘özerklik’ peşindeki Irak Kürtleri ile ‘bölgesel hırsları’ olan İran arasında ‘netameli bir ittifak’ ortaya çıktı. Zaman zaman güçlenen, perçinlenen bu ittifak, zaman zaman da çetin testlerden geçti. Irak Kürdis- tan Bölgesi’nde 25 Eylül 2017’de yapılan ‘bağımsızlık referandumu’ Erbil-Tahran ilişkilerinde yeni ve zorlu  bir sınav oldu. Aralarındaki dostluğa rağmen İran, Irak Kürtle- rinin ‘bağımsızlık’ girişimlerine her zaman şüpheyle baktı. Nitekim İran yönetimi, Kürtler üzerindeki et- kisini kaybetme riski, bölgede olası istikrarsızlaştırıcı etkileri, İranlı Kürt grupları cesaretlendirmesi ve ABD ile İsrail’in İran karşıtı faaliyetleri için uygun bir zemin sağlaması ihtimalleri gibi stratejik kaygılarla Irak Kürdistan Bölgesel Yönetiminin (IKBY) aldığı ‘bağım

Yeni Ruhani Hükümeti’nin Dış Politikası İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin ikinci dönemi Ağustos 2017’de başladı. Cumhurbaşkanlığı seçimi öncesinde ve sonrasında reformcu-teknokrat ittifakının lideri Ruhani ile muhafazakâr ve neo-radikal muarızları arasında çetin tartışmalar oldu. Bu tartışmalar esnasında iki konu öne çıktı: Ruhani hükümeti nükleer anlaşma üze- rinden dış politikada yeterince devrimci olmamakla ve Batılılara boyun eğmekle itham edildi. Ekonomi alanında da millî kaynakları ulusla- rarası sermayenin sömürüsüne açmakla suçlandı. Çetin tartışmalara rağmen Ruhani seçimlerden galip çıktı ve yeni kabinesi için önerdiği bakan adaylarının birisi dışında hepsi İslami Şura Meclisi’nden gü- ven oyu aldı. Ruhani, ilk dönem kabinesindeki bakanların neredeyse yarısını değiştirdiği halde tartışmaların odağındaki Dışişleri Bakanı M. Cevad Zarif ile Petrol Bakanı Bijan Namdar Zanganeh’yi ikinci dönemde de aynı bakanlıklara tekrar getirdi. Küreselleş

The Second Term of President Rouhani Having won the 12th presidential election held on May 19 bygarnering 57% of the votes, Hojatoleslam Hassan Rouhani received official approval of Supreme Leader Ayatollah Ali Khamenei in the last week. And then, attending in swearing-in ceremony at Islamic Consultative Assembly, he has begun his second term as president of the Islamic Republic of Iran. Considering his election promises and political balances in the country, Rouhani was expected to make some changes in the cabinet for his second term. He had more than two months to put together his cabinet and conduct those changes. Pressures on Rouhani during the Formation of the Cabinet While preparing his new cabinet,President Rouhani faced some pressures from different segments of society and various political factions. Tensions rose between Rouhani and hardliners /conservatives who th reatened Rouhani with Bani Sadr's fate. Bani Sadr was the first president of Iran who had to

II. Ruhani Hükümeti 15.08.2017 19 Mayıs’ta yapılan 12. Cumhurbaşkanlığı seçimlerini oyların yüzde 57’sini alarak kazanan Huccetülislam Hasan Ruhani geçtiğimiz hafta  Rehber Ayetullah Ali Hamanei’den mazbatasını aldı ve İslami Şura Meclisinde yemin ederek ikinci dönem görevine başladı.G erek seçim vaatlerini gerekse ülkedeki siyasi dengeleri gözeterek Ruhani’ninikinci döneminde hükümette bazı değişiklikler yapması bekleniyordu. Bu değişiklikleri yapmak için, yani yeni kabinesini oluşturmak için iki aydan fazla bir zamanı vardı. Hükümet Kurma Sürecinde Ruhani Üzerindeki Baskılar Cumhurbaşkanı Ruhani yeni hükümetinin hazırlıklarını yaparken çeşitli toplumsal kesimlerin ve siyasi grupların baskısı altında kaldı. Ruhani ile radikaller/muhafazakarlar arasındaki çekişme ve gerilim son derece yükseldi. Radikaller, Ruhani’yi yüzde 70’in üzerinde oy aldığı halde görevinde iki yılı doldurmadan ülkeden kaçmak zorunda kalan ilk Cumhurbaşkanı Benisadr’ın akıbeti  ile tehdit etti. Ru

Turkish-Iranian Rapprochement and President Erdogan's Visit to Iran 09.10.2017 There has been a remarkable rapprochement between Ankara and Tehran in recent months. It is clear that certain developments in the Middle East have played a significant part in this rapprochement. The apparent rivalry between Turkey and Iran in various scenes that intensified after the Arab Spring and the subsequent regional crises adversely affected interests of the both countries. Especiallyongoing crises in Syria and Iraq for years have led an implicit understanding between the two governments to cooperate with each other for solutionof the regional issues, and not to rely much on extra-regional great powers. Additionally,the two countries have shared similar agendas to fight againstextremism, terrorism and sectarianism in the region. Recently, the growing partnership between the United States and PYD, affiliated tothe PKK, in Syria,hasdistressedboth Ankara and Tehran. The progress recorded in

Türkiye-İran Yakınlaşması ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın İran Ziyareti 09.10.207 Ankara ile Tahran arasında son aylarda dikkat çekici bir yakınlaşma var. Bu yakınlaşmada Ortadoğu’da meydana gelişmelerin önemli payı olduğu açık. Arap baharının ardından Türkiye ile İran arasında çeşitli boyutları ile ortaya çıkan rekabet ve bölgesel krizler her iki ülkenin de menfaatlerini olumsuz etkiledi. Özellikle Suriye’de ve Irak’ta yıllardır süren krizler her iki hükümeti bölgesel meselelerin çözümünde işbirliği yapmak ve bölge dışı büyük güçlere itimat etmemek hususunda birleştirdi. Öte yandan bölgede aşırıcılık, terörizm ve mezhepçiliğe karşı mücadele iki ülkenin ortak gündemi oldu. Son aylarda ABD’nin PKK’nın Suriye kolu PYD ile aktif işbirliğine girmesi hem Ankara’yı hem de Tahran’ı rahatsız etti. Suriye meselesi ile ilgili olarak Ocak 2017’de başlayan Astana sürecinde kaydedilen ilerleme, iki ülke ilişkilerinde güven artırıcı bir adım oldu. Son olarak ‘Irak Kürdistan Bölgesi’nde düzenle

İran’ın ‘Kürdistan Bağımsızlık Referandumu’na Karşı Tepkisi 20.09.2017 http://orsam.org.tr/orsam/DPAnaliz/14503?dil=tr IKBY Başkanı Mesud Barzani’nin 7 Haziran’da Kürdistan bölgesinin bağımsızlığı için 25 Eylülde referandum yapılacağını ilan etmesinden sonra İran’da hemen her kesimden bu girişime karşı olumsuz ve sert tepki geldi.İranlı yetkililer her fırsatta bağımsızlık referandumun kararının Irak’ın egemenliğini ve toprak bütünlüğünü tehdit edenyanlı bir karar olduğunu savundu ve Irak Kürt liderlerinin bu karardan vazgeçmesini istedi. İranlı yetkililer referandum kararından sonra yapılan karşılıklı ziyaretlerde IKBY’yi referandum girişiminden vazgeçirmeye çalıştı. İran’ın daveti üzerine Temmuz ayının ortalarında Kürdistan Yurtseverler Birliği’nden (KYB) bir heyet (Celal Talabani, Molla Bahtiyar, Kosrat Rasul Ali vd.) Tahran’a gitti ve İranlı yetkililerle görüştü. Yüksek Milli Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri ve Ayetullah Hamanei’nin konseydeki temsilcisiAli Şamhani h