Iran and Middle East Studies / İran ve Ortadoğu Çalışmaları

İran’da Siyasi Gerginlik ve Yeşil Hareket Bayram Sinkaya, ORSAM Ortadoğu Danışmanı İran’da cumhurbaşkanlığı seçimlerinden sonra ortaya çıkan “Yeşil Hareket/Muhalefet” hükümetin ağır polisiye tedbirler yoluyla kontrol altına almaya çalışmasına rağmen canlılığını korumakta ve hemen her fırsatta ortaya çıkmaktadır. Güvenlik güçlerinin sert müdahaleleri nedeniyle çatışmaların ve kayıpların önlenmesi amacıyla muhalefet, yaygın protesto gösterileri düzenlemek yerine hükümet tarafından tanınan resmi/dini törenleri kullanarak sesini yükseltmektedir. Temmuz ayında gösterilerin şiddet yoluyla bastırılmasından sonra Eylül’de Kudüs Günü’nde, 4 Kasım’da “Emperyalizme Karşı Mücadele Günü”nde, 7 Aralık’ta Öğrenci Günü’nde Ahmedinecad hükümeti karşıtları meydana inmiş ve güvenlik güçleri ile muhalifler arasında çatışmalar ortaya çıkmıştı. Ünlü muhalif Ayetullah Montazeri’nin ölümü İran’da muhalefet saflarını bir kez daha hareketlendirirken, Muharrem ayının 9. ve 10. günlerinde (26-27 Aralık) gösteric...

İran’ın Nükleer Programı: Müzakere Sürecinde Umutların Yükselişi ve Düşüşü Bayram Sinkaya, ORSAM Ortadoğu Danışmanı İran 1990’lı yıllardan itibaren savunma altyapısını güçlendirmek ve savunma teknolojilerinde kendi kendine yeterli hale gelebilmek amacıyla yeni bir silahlanma programı başlatmıştır. Bu program kapsamında İran’ın önceliği balistik füze geliştirmek olmuştur. Bu silahlanma programına paralel olarak İran’ın yapımına devrimden önceki yıllarda başlanan Buşehr nükleer santralini Rusya ile işbirliği yaparak tamamlamaya girişmesi, özellikle Batı ülkeleri, ABD ve İsrail tarafından nükleer silahlanma adımı olarak görülmüştür. İran nükleer silah peşinde koştuğunu sürekli yalanlayarak “nükleer enerjinin barışçıl” kullanımını hedeflediğini ilan etmiştir. İran, Nükleer Yayılmanın Önlenmesi Anlaşması’nın (NPT) bir üyesi olarak barışçı nükleer enerjinin bu anlaşma çerçevesinde kendisine tanınan bir hak olduğuna işaret etmiştir. Bu bağlamda İran’ın nükleer tesislerini Uluslararası Atom E...

Başbakan Erdoğan’ın Tahran Ziyaretinin Sonuçları ve Türkiye-İran İlişkilerinin Sınırları Bayram Sinkaya, ODTÜ-Atatürk Üniversitesi Araştırma Görevlisi, ORSAM Ortadoğu Danışmanı Başbakan Recep Tayip Erdoğan 26-28 Ekim tarihlerinde İran’a resmi bir ziyarette bulundu. Erdoğan’a bu ziyaret esnasında Dışişleri ve Enerji Bakanları ile Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanı, milletvekilleri, çok sayıda gazeteci ve işadamının bulunduğu bir heyet eşlik etti. Bu heyet İran Devrimi'nden bu yana Türkiye'yi temsilen İran’a giden en kalabalık heyet olmuştur. Bu ziyaret, hem İran’ın hem de Türkiye’nin uluslararası siyaset gündeminde ön sıralarda olduğu bir döneme denk gelmesi nedeniyle ilgi çekmiştir. Zira Erdoğan’ın Tahran’ı ziyaret ettiği sıralarda Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (UAEA) denetçileri, İran’ın yeni ortaya çıkan nükleer tesisinde incelemeler yapıyordu. Yine uluslararası siyaset gözlemcileri İran’ın 5+1 grubu ile müzakereleri sırasında UAEA’nın ortaya koyduğu öneriye – İran’ın ...

İran'da Yeni Hükümet: Sorunlar ve Olası Politikalar Bayram Sinkaya, ORSAM Ortadoğu Danışmanı İran’da Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad’un kurduğu yeni hükümet, Rehber Ayetullah Ali Hamaney’in desteğiyle 3 Eylül’de Meclis’ten güvenoyu alarak görevine başladı. Bu durum Ahmedinecad’ı şimdilik rahatlatmış görünüyor ancak, önümüzdeki günlerde yeni İran yönetimini zor bir dönem beklemektedir. Hem İran’ın iç dinamikleri, hem de uluslararası konjonktür İran’ı kritik tercihler yapmaya zorlamaktadır. Bu yazıda İran hükümetinin önündeki sorunlar, hükümetin bunlarla baş etme yöntemleri ile İran’ın iç ve dış politikası incelenmektedir. Yeni İran hükümeti genel politika esaslarını belirleyen bir program ilan etmemiştir.Bundan dolayı,Rehber Hamaney, Cumhurbaşkanı Ahmedinecad ve diğer liderlerin bazı açıklamaları incelenerek İran’ın önümüzdeki yıllarda izleyeceği muhtemel politikalar tespit edilmeye çalışılmıştır. Metnin Tamamı http://www.orsam.org.tr/tr/trUploads/Yazilar/Dosyalar/20091019_bayram...

ORSAM :: Dış Politika Analizleri : "İran – 5+1 Müzakereleri: Göstermelik Bir Oturum Mu? Bayram Sinkaya ORSAM Ortadoğu Danışmanı Türkiye’nin ev sahipliği yapmak ve böylece dâhil olmak istediği İran ve 5+1 grubu (BM Güvenlik Konseyinin 5 daimi üyesi ve Almanya) müzakereleri 1 Ekim’de, Cenevre’de yapılacaktır. İran heyetine Milli Güvenlik Sekreteri Said Celili, 5+1 grubunun heyetine Avrupa Komisyonu Dış Politika Komiseri Javier Solana başkanlık edecektir. 5+1’in Nisan ayında, İran’ın nükleer programının görüşülmesi için hazırladığı öneri paketine İran 5 Eylül’de yeni bir öneri paketi hazırlayarak cevap vermişti. Taraflar, İran’ın sunduğu öneri paketi üzerinden müzakerelere başlamak üzere Cenevre’de bir araya gelecektir. Ancak her iki tarafın da müzakere gündemleri ve müzakerelerden beklentileri farklı görünmektedir ve bu durumun müzakereleri olumsuz etkilemesi beklenmektedir."

ORSAM :: Dış Politika Analizleri İran Seçimlerinin “Tadı Kaçtı!” ; İran’da Seçim Protestoları Bayram Sinkaya, ODTÜ Ulusl. İlişk. Araştırma Görevlisi 12 Haziran seçimleri hem Reformcuların siyasi hayatı hem de rejimin İslami ya da cumhuriyetçi yönünün öne çıkarılması rekabetinde belirleyici bir dönüm noktası olması itibariyle çok önemlidir ve siyasi kutuplaşma keskin olmuştur. Zira Radikallerin güvenlik perspektifini ve rejimin dini kaynaklarını ön plana çıkarmaları nedeniyle rejimin cumhuriyetçi yapısının iyice zedeleneceği düşünülmüştür. Ayrıca, ikinci bir şans verildiğinde Ahmedinecad’ın ülkedeki bütün rakip grupları tasfiye etmesinden endişelenilmektedir. Yaygın hile ve usulsüzlük iddialarına rağmen Ahmedinecad’ın cumhurbaşkanlığının ilan edilmesi, Reformcu kesimler için işte bu nedenle bir darbe olarak görülmüştür. Reformcuların umutlarının bu denli yüksek ve endişelerinin bu denli derin olması, seçim sonrasında ortaya çıkan protestoların en açıklayıcı nedenidir. Metnin Tamamı

Ahmedinecad’ın Kabinesi Değişti Politikası Değişmedi Bayram Sinkaya, ORSAM Ortadoğu Danışmanı Tartışmalı 12 Haziran seçimlerinin ardından merakla beklenen yeni İran kabinesi nihayet kuruldu. Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad’ın yeni kabine için önerdiği 21 kişiden 18’i İran Meclisi’ndeki yoğun tartışmaların ardından 3 Eylül Perşembe günü güvenoyu almayı başardı. [1] Böylece İran’da, Ahmedinecad yönetimindeki ikinci kabine işbaşına gelmiş oldu. Ahmedinecad’ın ikinci kabinesi bir önceki kabinesinden önemli farklılıklar göstermektedir. Bu farklardan en önemlisi kabinenin nerdeyse tamamen yenilenmiş olmasıdır. Bir önceki dönemden sadece altı bakan yeni kabinede yer bulabilmiştir. Dışişleri Bakanı Manouchehr Mottaki, Sanayi ve Madenler Bakanı Ali Akbar Mehrabian, Kooperatifler Bakanı Mohammad Abbasi ve Yol ve Ulaştırma Bakanı yerlerini korurken; önceki kabinede Ticaret Bakanı olan Masoud Mirkazemi yeni kabinede Petrol Bakanı, Savunma Bakanı olan Mostafa Mohammad Najjar ise İçişleri Bakanı o...