Iran and Middle East Studies / İran ve Ortadoğu Çalışmaları

The United States and Iran: Partners or Enemies? Recently, the interests of the US and Iran have begun to overlap over an increasing number of issues. For instance, it has not been an American priority for a long time to overthrow the Assad regime in Syria, to which Iran declared its supportuntil the last moment arguing that ‘the defense of Damascus means the defense of Tehran.’ Thesupportfor the governmentof Baghdad and the coordination between the Iraqi army and the Hashd al-Shaabi (Popular Mobilization Forces) are other samples of the overlapping American and Iranian interests and policies.  The nuclear deal that was reached in July 2015 has led some speculations that ‘the United States has sided with Iran.’ However, there are very rigid divergences between the two countries, and incompatible red lines such as their approaches to Israel. How can we comprehend this relationship, which can sometimes be defined as indirect co-operation, sometimes intersection of interests? Could

ABD ve İran: Ortak mı, düşman mı? Bir süredir İran ve ABD’nin çıkarlarının kesiştiği konular, menfaatlerinin örtüştüğü alanlar artıyor. Misal, İran’ın “Şam, Tahran demektir” ifadesiyle ayakta kalmasını sonuna kadar savunacağını ifade ettiği Esad rejimini yıkmak, ABD için bir öncelik olmaktan çıkalı çok oluyor. Irak’ta da Bağdat yönetiminin desteklenmesi, Haşdi Şaabi ile Irak ordusunun koordineli bir şekilde hareket etmesi bu işbirliği alanlarına örnek olarak verilebilir. Temmuz 2015’te imzalanan nükleer anlaşma ise “ABD Ortadoğu’da tarafını seçti” yorumlarına kapı açmıştı. Ancak iki ülke arasında çok sert görüş ayrılıkları, kırmızı çizgiler de var, İsrail gibi... Kimi zaman dolaylı işbirliği, kimi zaman menfaatlerin kesişmesi olarak tanımlanabilecek bu durumun boyutları neler? 1979 Devrimi’nden beri görünürde düşman olan Tahran ile Washington arasında bugün Ortadoğu’da zımni bir ortaklıktan söz edilebilir mi? 1979’dan nükleer anlaşmaya Resmi söylemler ortada... 4 Kasım 19

IŞİD GÖLGESİNDE IRAK-İRAN İLİŞKİLERİ Son zamanlarda Ortadoğu siyasetinde en çok tar- tışılan konulardan birisi Irak-İran ilişkileridir. Öyle ki 2003’te ABD’nin Irak’ı işgal etmesi nin ardından iki ülke arasındaki ilişkilerin niteliği köklü bir şekilde değişmiş, rekabet ve düşmanlık- tan ‘stratejik ortaklığa’ dönüşmüştür. Taraflar bir- birlerini resmen ‘stratejik ortak’ olarak nitelendirse de gerçekte Irak birçok kişi tarafından İran’ın nüfuz alanı olarak görülmektedir. Bu süreçte en büyük pay sahiplerinden birisi eski Irak Başbakanı Nuri al-Ma- liki’dir. Onun içeride ve dışarıda izlediği politikalar, doğrudan veya dolaylı olarak İran’ın Irak üzerindeki etkisinin artmasına sebep oldu. Fakat bu süreç, içeri- den ve dışarıdan gelen baskılarla Maliki’nin Ağustos 2014’te iktidardan uzaklaştırılmasına rağmen halefi Haydar el-Abadi döneminde de devam etti. Öyle ki nerdeyse her on beş günde bir iki ülke arasında karşılıklı olarak üst düzey heyetler gelip gitmekte- dir. İki ülke arasınd