İran Silahlı Kuvvetlerinin Yapısı ve Devrim Muhafızları-Ordu İlişkisi
Temel Çıkarımlar
- Ordu (Erteş), İran silahlı kuvvetleri içinde hem nicelik hem de ateş gücü açısından
Devrim Muhafızları Ordusu’ndan (DMO) daha güçlü bir askerî güçtür.
- Ordu'nun Pehlevi kökenleri ve o dönemde üst düzey subaylarının çoğunun ABD’de
eğitim almış olmaları nedeniyle devrimciler arasında bu ordunun sadakatine
yönelik kuşkular oluşmuş ve Ordu'nun İslam Cumhuriyeti rejiminin hizmetinde
bir birime dönüştürülmesi için çalışmalar başlatılmıştır.
- Devrimden sonra asayişi sağlamak ve devrimi korumak amacıyla Nisan 1979’da
milis teşkilatı olarak kurulan DMO, zamanla Ordu’ya paralel olarak teşkilatlanan
ve hatta Savunma Bakanlığı’ndan ayrı bir bakanlığa sahip büyük bir askerî güce
dönüşmüştür.
- İran-Irak Savaşı sırasında kuvvetlerin sevk ve idaresi ile taktikler konusunda
Ordu ile DMO arasında ciddi rekabet ve görüş ayrılıkları ortaya çıkmıştır.
- Ordu, savaşa silah, teknoloji ve insan gücüne dayanan geleneksel bir yaklaşımla
bakarken DMO ideolojik adanmışlık, iman ve şehadet boyutunu ön plana
çıkarmıştır.
- Aradan geçen süreçte “İslamileştirilmesine”, rejime sadakatini kanıtlamış
olmasına ve kriz durumlarında sağladığı önemli katkılara rağmen Ordu DMO’ya
nispetle kenarda tutulmaya devam etmiş, prestijli görevler DMO’ya verilmiştir.
-Ordu, savunma stratejisinde merkezî bir konuma sahip olmasına rağmen
sofistike silahlara erişim açısından DMO daha avantajlıdır.
- Son on yıllarda DMO, bilhassa Kudüs Gücü aracılığıyla Irak’tan Lübnan’a,
Suriye’den Yemen’e kadar İran’ın Ortadoğu’daki varlığının temel unsuru hâline
gelmiştir.
- Ordu, siyasetin dışında tutulmuş ve askerî doktrindeki rolüyle sınırlı kalmıştır.
- Ordu, olası bir rejim değişikliğinde daha uzlaşmacı ve potansiyel bir işbirlikçi
olarak değerlendirilmektedir ancak Ordu’nun rejime ve Velayet-i Fakih ilkesine
sadakati konusunda şüpheye yer yoktur.
Comments
Post a Comment